Lezzetin tamamı, zulmün eksiği...

Hollandalı gıda teknolojisi şirketi Mosa Meat, "dünyanın en nazik burgeri" olarak adlandırdığı laboratuvarda yetiştirilmiş et ürünlerini Avrupa Birliği'nde satışa sunmak için ilk resmi başvurusunu yaptı.

Yetiştirilmiş ya da laboratuvarda üretilmiş et, hayvan hücrelerinin özel bir besi ortamında geliştirilmesiyle elde ediliyor. Bu süreç sayesinde geleneksel hayvancılığa duyulan ihtiyaç azalırken, mezbahalar ve yüksek karbon salınımı da ortadan kalkıyor. Sonuç: Gerçek et deneyimi, ancak çevresel ve etik bedeller olmadan.

Dünyada Singapur, ABD ve İsrail bu tür et ürünlerini tüketime onaylayan ülkeler arasında yer alıyor. Birleşik Krallık ise şu an için yalnızca evcil hayvanlar için laboratuvarda yetiştirilmiş et ürünlerini onaylamış durumda. AB’de ise 2023 yılında Hollanda’nın tadımlara izin vermesine rağmen, yetiştirilmiş etin ticari satışı halen yasak.

AB Pazarı İçin Kritik Başvuru

Mosa Meat, Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi’ne (EFSA) "yeni gıdalar" başvurusunda bulunarak AB pazarına giriş için ilk adımı attı. Şirket, AB’de bu başvuruyu yapan ikinci firma oldu. İlk başvuru, 2023 yılında Fransız girişimi Gourmey tarafından laboratuvar üretimi kaz ciğeri için yapılmıştı.

Ancak bu süreç sabır gerektiriyor. AB'nin onay prosedürü genellikle en az 1,5 yıl sürüyor. Dahası, AB düzenlemeleri her bileşenin ayrı ayrı değerlendirilmesini gerektiriyor. Bu yüzden Mosa Meat, burgerini bölümlere ayırarak ilk etapta işlenmiş yağı onaylatmaya karar verdi. Kas bileşeni için ise süreç devam edecek.

Piyasaya Daha Hızlı Girmek İçin Hibrit Çözüm

AB'deki uzun onay sürecini göz önünde bulunduran Mosa Meat, yetiştirilmiş yağı bitki bazlı içeriklerle birleştirerek hibrit et ürünleri üretmeyi planlıyor. Burgerlerden köftelere, bolonez soslardan empanadalara kadar farklı gıda ürünlerinde bu yöntemi kullanmayı hedefliyor. Bu yaklaşım, şirketin tamamen laboratuvar üretimi et vizyonundan bir miktar sapma anlamına gelse de, pazara daha hızlı girebilmek adına stratejik bir hamle olarak görülüyor.

Mosa Meat CEO’su Maarten Bosch, “Kültür yağlarıyla başlayarak uzun vadeli vizyonumuza sadık kalırken, tüketicilere ilk burgerlerimizi sunmanın yolunu açıyoruz. İlk ürünlerimiz, hem kültür hem de bitki bazlı bileşenleri birleştiren bir yaklaşımı benimseyecek.” dedi.

Yetiştirilmiş Etin Önündeki Engeller

Mosa Meat, geçtiğimiz yıl Hollanda’da yetiştirilmiş et ürünlerinin ilk tadım etkinliğini gerçekleştirmişti. Rakibi Meatable ise Avrupa’da ilk yasal onaylı tadımı düzenleyen girişim olmuştu.

Mosa Meat, Nisan ayında aldığı 40 milyon euroluk yeni yatırım ile toplam fonlamasını 147 milyon dolara çıkardı. Ancak bu güçlü finansal destek bile, yetiştirilmiş et sektörünün karşı karşıya olduğu büyük zorlukları aşmak için yeterli değil. Bitki bazlı etin öncülerinden Impossible Foods ve Beyond Meat gibi markalar pazarda büyük yol kat etmiş olsa da, yetiştirilmiş et sektöründe işler daha yavaş ilerliyor. Üretim maliyetleri halen oldukça yüksek ve düzenleyici süreçlerin uzunluğu yatırımcı ilgisini azaltıyor.

Bosch, bu zorluklara rağmen kararlı: “Ekili et hala nispeten yeni bir alan. Düzenleyici karmaşıklık, yüksek üretim maliyetleri ve uzun vadeli yatırım güvencesi gibi erken aşama zorlukları kaçınılmaz. Ancak bilimsel titizlik, stratejik ortaklıklar ve verimli üretim yöntemleriyle bu engelleri aşacağımıza inanıyoruz.”

Geleceğin Eti: Yetiştirilmiş Et Mi, Bitki Bazlı Alternatifler Mi?

Mosa Meat ve benzeri girişimler, tüketicilere geleneksel etin çevresel ve etik dezavantajlarından kaçınmalarını sağlayacak gerçek bir alternatif sunmaya çalışıyor. Bosch’a göre, yetiştirilmiş et pazardaki mevcut bitki bazlı alternatiflerle doğrudan bir rekabet içinde değil. “Kültür etini, etin mutfak deneyimini takdir eden ve sevdikleri şeylerden vazgeçmeden anlamlı bir değişiklik yapmak isteyen tüketiciler için ek bir seçenek olarak görüyoruz.”

AB’nin vereceği karar, sadece Mosa Meat’in değil, tüm yetiştirilmiş et sektörünün Avrupa’daki geleceğini belirleyebilir. Gerçek et lezzetini koruyarak çevreye duyarlı bir alternatif yaratmak mümkün mü? Önümüzdeki yıllarda bu sorunun cevabını göreceğiz.